Мутлашыусыларҙың нисек дропперҙар эҙләүен, белмәйенсә енәйәткә ҡыҫылыу мөмкинлеген һәм бындай аралашсылыҡ өсөн нимә янауын асыҡлайбыҙ.
Допперҙарҙың (ҡайһы берҙә уларҙы дроп тип кенә йөрөтәләр) бурысы - мутлашыусылар өсөн шаршау булыу. Улар үҙҙәренең картаһына һәм иҫәптәренә ялған ҡорбандарынан аҡса ала. Һуңынан урланған аҡсаны күсерәләр йәки уларҙы енәйәтте ойоштороусыларға тапшыралар. Әгәр афера асылһа, тәү сиратта тап аралашсыға хәүеф янай.
Үҙенең эше өсөн дропперҙар комиссия йәки билдәләнгән бер тапҡыр түләү ала. Йыш ҡына улар үҙҙәренең ниндәйҙер законһыҙ эштә ҡатнашыуын да белмәй.
Мутлашыусылар дропперҙарҙы нисек эҙләй?
Ғәҙәттә аферистар кешеләргә еңел булмаған өҫтәмә эш тәҡдим итә. Улар вакансия хаҡында мәғлүмәтте социаль селтәрҙәр, мессенджерҙар, иғландар сайты аша һәм хатта урамда листовкалар ярҙамында ла тарата. Барлыҡ теләүселәрҙе саҡыралар - эшкә урынлашыу өсөн ниндәй ҙә булһа белем һәм тәжрибә кәрәкмәй, банк картаһы йәки онлайн-банк булыу ла етә. Шуға күрә уҡыусыларҙан алып пенсионерҙарға тиклем төрлө кешеләр дроппер була ала.
Кеше үҙенең карталары һәм иҫәбенең ни өсөн кәрәклеген белмәһен өсөн, мутлашыусылар төрлө легендалар ҡуллана. Уларҙың иң киң таралғандары:
- Лотерея администраторы вазифаһын ал. Бүләк отоуҙа еңеүселәргә аҡса күсерергә йәки инвестиция проектында ҡатнашыусыларға табыш ебәрергә тейешлеген әйтәләр уға. Ни өсөн аҡсаны үҙҙәре күсерә алмай? Ойоштороусылар буталсыҡ аңлатма бирә. Әммә йыш ҡына ниндәйҙер өҫтәмә эш эҙләгән кешеләрҙе бындай деталдәр ҡыҙыҡһындырмай ҙа.
Ысынында иһә "администратор"ҙың иҫәп йәки карта номерына урланған аҡса килә. Артабан уларҙы унда ҡатнашыусы башҡа дропперҙарға йәки енәйәтселәрҙең үҙҙәренә ебәрергә кәрәк.
- Банк менеджерына ярҙам ит. Мутлашыусылар карталар биреү планын үтәргә кәрәк булған банк хеҙмәткәрҙәре итеп үҙҙәре менән таныштыра. Улар картаны рәсмиләштереп, шунда уҡ уны хеҙмәткәргә тапшырған йәки уға онлайн-банкка инеү мөмкинлеген биргән өсөн 1500-ҙән 5000 һумға тиклем аҡса эшләргә тәҡдим итә. Карта асылған дуҫтар өсөн бонус бирелә.
Бындай схемаларға үҫмерҙәр еңел ылыға - улар 14 йәштән үк үҙ карталарын аса ала. Енәйәтселәргә бер ни ҙә эшләргә кәрәкмәй, бөтә операцияларҙы ла улар үҙҙәре үткәрә. Иң мөһиме - картаға эйә булыу йәки онлайн-банкка инеү.
- Полицияның штаттан тыш хеҙмәткәре бул. Алдаҡсылар үҙҙәрен хоҡуҡ һаҡлау хеҙмәткәрҙәре итеп күрһәтә һәм кешене тәфтишселәргә ярҙам итергә күндерә. Легенда буйынса, полицейскийҙар енәйәтселәрҙе тапҡан, ләкин уларҙы енәйәт өҫтөндә тоторға теләй. Бының өсөн ирекмән мутлашыусыларҙа ҡатнашырға һәм үҙенең картаһына урланған аҡса алырға тейеш. Артабан уларҙы аферистарға ебәрмәҫкә, аҡсаны банкоматтан алып, тәфтишселәргә бирергә кәрәк. Эш өсөн аҡса түләүҙе гарантиялайҙар. Әгәр кеше үҙен яҡшы күрһәтһә, Эске эштәр министрлығына рәсми эшкә урынлаштырырға вәғәҙә итәләр.
Ләкин ысынбарлыҡта ирекмән дропперҙы күрһәтмәй, ә уға әүерелә. Урланған аҡса килә һәм ул уларҙы енәйәтселәргә тапшыра.
- Финанс ойошманың санкцияларҙы урап үтергә ярҙам ит. Алдаҡсылар банк йәки брокер компанияһы исеменән рәсми булмаған өҫтәмә мәғлүмәт тәҡдим итә. Санкциялар арҡаһында сит илдә бикләнгән активтарҙы Рәсәйгә кире ҡайтарыу юлын тапҡандар, тиҙәр. Уларға сит ил аралашсыһынан күсереүҙе ҡабул иткән, һуңынан реквизиттар буйынса аҡсаны хәүефһеҙ иҫәпкә күсергән кеше кәрәк.
Асылда бер ниндәй ҙә сит ил аралашсыһы юҡ, әлбиттә. Аҡса йәнә ялған ҡорбанынан мутлашыусыларға күсергә тейеш.
Хатта ҡайһы бер осраҡтарҙа эш тураһында һүҙ бармай. Кешегә ҙур сумма килә, һуңынан уға таныш булмаған кеше шылтырата йәки яҙа һәм аҡсаны яңылыш күсереүе хаҡында әйтә. Телефон йәки карта номеры буйынса кире ҡайтарыуҙарын һорайҙар. Ысынында иһә аҡса алдаған ҡорбандан килә. Хәҙер улар аҡса алыусының үҙҙәренә уны күсереүен теләй.
Ҡайһы берҙә был хеҙмәт өсөн аҡса түләргә тәҡдим итеүҙәре мөмкин. Әгәр кеше риза булып, быны белмәйенсә эшләһә, дропперға әйләнә.
Ни өсөн дроппер булыу ҡурҡыныс?
Алданған ҡорбан дропперға аҡса күсерә. Нәҡ ул уны енәйәтсе тип иҫәпләй - был турала үҙенең банкына хәбәр итә һәм полицияға ғариза яҙа. Дроппер тураһында күберәк мәғлүмәтте телефон, банк картаһы йәки иҫәп номеры буйынса йыялар.
Банктар һәм полиция мутлашыу схемаһында сағылған кешенең мәғлүмәттәрен Рәсәй банкы алып барған берҙәм дропперҙар базаһына тапшыра. Илдең һәр банкы ошо базаға тоташтырылған. Кеше уға эләккәс, уның бөтә карталары блокировкалана.
Банк шулай уҡ мобиль ҡушымта һәм сайтта шәхси кабинет аша дропперҙың иҫәптәренә дистанцион инеү мөмкинлеген туҡтата. Клиент иҫәптә һәм вкладта булған аҡсаны банк офисында ғына алыу мөмкинлегенә эйә. Банктар дроппер иҫәбенә аҡса күсереүсегә уны мутлашыу иҫәбенә ебәреүе хаҡында иҫкәртергә тейеш. Был хеҙмәт хаҡына һәм дәүләттән түләүҙәргә, мәҫәлән, пенсияға йәки субсидияларға ҡағылмай. Улар иҫәпкә күсә, әммә уларҙы банк бүлексәһендә генә алырға мөмкин. Әгәр мутлашыусыларҙың ҡорбаны полицияға ғариза бирһә йәки судҡа мөрәжәғәт итһә, дроппер өсөн эҙемтәләр тағы ла етдиерәк буласаҡ - ҡазаға тарыусы күсергән аҡсаны кире ҡайтарырға тура киләсәк, шулай уҡ төрмәгә эләгеү хәүефе лә бар.
Нисек дроппер булмаҫҡа?
Эш эҙләгәндә аҡса ебәреү өсөн шәхси иҫәпте файҙаланырға ризалашмағыҙ, картаны сит кешеләргә бирмәгеҙ һәм уларға онлайн-банкка инеү мөмкинлеген асмағыҙ. Законды күҙәтеүсе эш биреүсе бер ҡасан да был хаҡта һорамаясаҡ.
Ирекһеҙҙән енәйәтсегә әйләнмәҫ өсөн, бер ҡайҙа ла һеҙгә яңылыш килгән аҡсаларҙы күсермәгеҙ. Банкығыҙға мөрәжәғәт итегеҙ һәм ебәреүсенең реквизиттары буйынса кире күсереүҙе һорағыҙ.
Әгәр 14 йәше тулған балаларығыҙ бар икән, уларға дропперлыҡ хаҡында һөйләгеҙ һәм финанс хәүефһеҙлеге ҡағиҙәләрен аңлатығыҙ.
Банк картамды бикләне, әммә мин дроппер түгел. Миңә ни эшләргә?
Банктар иҫәптәрҙе һәм карталарҙы дропперлыҡта шик булған өсөн генә туҡтатмай.
Карта эшләүҙән туҡтарға мөмкин - мәҫәлән, әгәр һеҙ үҙегеҙ ПИН-кодты өс тапҡыр дөрөҫ индермәһәгеҙ. Банк бындай осраҡтарҙа уны урлағандар тип уйлай һәм көн аҙағына тиклем йәки тәүлек буйына һүндерә. Йәки һеҙ, әйтәйек, ҙур сумманы икенсе төбәктәге туғанығыҙға төнөн һуң оҙатырға теләгәйнегеҙме? Банк был енәйәтселәр иҫәптәрегеҙҙе таҙартырға тырыша тип, картаны ике көнгә ябырға хәл итеүе мөмкин.
Бынан тыш, һеҙҙе законһыҙ килем алыуҙа ғәйепләп тә банк картаны бикләүе ихтимал. Ә һеҙ, бәлки, сығарылыш кисәһен байрам итер өсөн бөтә кластағы ата-әсәләрҙән аҡса йыйғанһығыҙҙыр. Хәлде асыҡлау өсөн банк менән бәйләнешкә инегеҙ. Яҡшы итеп аңлатһағыҙ, банк картағыҙҙы асыр.
Күрәһең, мин барыбер дроппер. Нимә эшләргә?
Тәү сиратта мутлашыусылар менән бөтә бәйләнештәрҙе туҡтатығыҙ. Улар һеҙҙе ҡурҡытырға, уларға операция башҡарыуҙа шантаж юлы менән баҫым яһарға маташыуы ихтимал. Әммә, әгәр һеҙ уларҙың енәйәттә бергә ҡатнашыусыһы (сообщник) булып ҡалһағыҙ, хәүеф күпкә ҙурыраҡ. Әгәр янауҙар булһа, полицияға мөрәжәғәт итегеҙ: һеҙҙе ялған юл менән аферға ылыҡтырыуҙарын әйтегеҙ.
Таныш булмағандарға картағыҙҙы тапшырғас йәки үҙегеҙҙең банк кабинетына инеү өсөн серле мәғлүмәттәрҙе асҡас, шунда уҡ банкка мөрәжәғәт итегеҙ, картағыҙҙы һәм иҫәптәргә дистанцион инеүҙе блокировкала ҡалдырығыҙ.
Әгәр һеҙ дропперҙар базаһына эләкһәгеҙ һәм банк карталарығыҙҙы үҙе һүндерһә, уның бүлексәһенә килеп, менеджерҙарҙан ярҙам һорау яҡшыраҡ. Аңлатығыҙ, мутлашыу схемаларында аралашсы булырға йыйынмағанды, хатағыҙҙы аңлағанды һәм уны башҡаса ҡабатламаясағығыҙҙы. Банк көйләүсегә һеҙҙе дропперҙар исемлегенән төшөрөүҙәрен һорап мөрәжәғәт итә ала. Әммә ул улай эшләргә бурыслы түгел һәм кире ҡағырға ла хоҡуҡлы.
"Финанс мәҙәниәте" сайты материалдарынан.